Eckhart was iets volstrekt nieuws dat mij volkomen vertrouwd voorkwam.
Welmoed Vlieger
Wat heb jij met Meister Eckhart?
‘Tijdens mijn eerste studiejaren, die niet bepaald voortvarend verliepen, spoorde een docent mij aan om Eckhart te gaan bestuderen. Een schot in de roos. Het klinkt misschien cliché maar het was de herkenning van iets volstrekt nieuws dat mij volkomen vertrouwd voorkwam. Eckhart zette alles wat ik tot dan toe had geleerd op z’n kop, met als opmerkelijk gevolg dat de studie in alle opzichten met sprongen vooruitging.
Wat herkende ik dan? Dat er een dragende grond is die weliswaar geen taal of voorstelling verdraagt maar die de hele werkelijkheid doortrekt, niets en niemand uitgezonderd. Daar kun je misschien beter over zwijgen, zoals Wittgenstein voorstelde, maar ik ben blij dat Eckhart erover sprak. Ik heb altijd veel met taal gehad maar Eckharts woorden deden mij pas echt op mijn grondvesten schudden: hup Vlieger, sta op, aan de bak!’
Waarom is Meister Eckhart zo populair?
‘Hoewel Eckhart een door en door christelijk denker is daagt hij zijn publiek met zijn denkwijze en taalgebruik uit om niet vast te blijven zitten aan bepaalde voorstellingen rond de mens, God, de werkelijkheid maar fundamenteel open te durven zijn. “Niet de daden heiligen ons maar wij moeten de daden heiligen”, zegt hij. Ontvankelijkheid is de sleutel.
Zijn denkwijze resoneert denk ik met een diep verlangen in de moderne mens om uit de kramp van een over-gecontroleerd en gefixeerd leven te geraken. Het maakbaarheidsideaal begint roestplekken te vertonen en dat merk je o.a. in de groeiende populariteit van Eckhart. Bovendien sluit zijn denkwijze goed aan bij een wereld waarin een grote verscheidenheid aan culturen en (religieuze) denkbeelden naast en met elkaar bestaan. Eckharts boodschap krijgt in deze context een nieuwe lading en betekenis.’
*
Uit een interview van Greco Idema met Welmoed Vlieger, kenner van Meister Eckhart o.p., op www.nieuwwij.nl